همیشه در مدرسه، جامعه، خانه و جاهای دیگر همه مان درباره ی بهداشت شنیده ایم. بهداشت روان، فردی، عمومی و..  یا شاید بهداشت افراد مختلف مانند بهداشت معلمان، دانش آموزان و.... اما تابه حال کسی به این موضوع نپرداخته بود که نوازندگان وهنرمندان عرصه ی موسیقی هم باید قوانینی مخصوص داشته باشند با نام بهداشت نوازنده! البته بهداشت نوازنده را هم می توان شاخه ای از بهداشت روان دانست، زیرا هر کس که نوازنده ی سازی باشد، می داند که برای نواختن، چه شرایطی باید فراهم باشد.

 

کتاب بهداشت نوازنده نوشته‌ی انسیه تبریزی و محمد عبدلی مشتمل بر نه گفتار است: 

استرس، رهایی ذهن، رهاسازی، نحوه‌ی عملکرد دو نیمکره‌ی مغز، ستون مهره‌ها، دست، زانو، گوش، پوست.

 

استرس: گفتار اول درباره‌ی تأثیر استرس بر قسمت‌های مختلف بدن است. نوازندگان هر سازی به خوبی می دانند که هنگام نواختن، استرس بر همه ی عضلات درگیر بدن اثر می گذارد.

رهایی ذهن: گفتار دوم، راهکارهایی را برای رهایی از موقعیت‌های نامناسب روحی ارائه داده است. حتی یک نوازنده ی  خیلی ماهر هم نمی تواند با وجود افکار منفی، بنوازد.

رهاسازی: گفتار سوم در رابطه با چگونگی کنترل ساختار عضلانی ـ اسکلتیِ بدن است. استیل بدن و طرز نشستن نوازنده، متناسب با سازی که می نوازد، بسیار مهم است و اگر قوانین درست نشستن و ترتیب صحیح استیل اجرا نشود،  هم به خود نوازنده و هم به نوع نوازندگی او لطمه وارد می شود.

 

گفتارهای بعدی در رابطه با اعضایی است که از بیشترین درگیری حین نوازندگی برخوردارند؛ نحوه‌ی عملکرد این اعضا و علائم بیماری‌های وابسته به آنها و راهکارهایی در رابطه با تقویت این اعضا، برای سهولت در امر نوازندگی و به منظور جلوگیری از بروز عارضه‌های دیگر، ذکر شده است. آگاهی از نحوه‌ی عملکرد اجزای بدن و شناخت هرچه دقیق‌تر مکانیسم آن، می‌تواند زمینه ‌ساز استفاده‌ی بهینه از بدن و بالا بردن سطح توانایی آن باشد. این آگاهی برای نوازندگان از اهمیت زیادی برخوردار است. چرا که آن ها به واسطه‌ی تداوم کار در زمانی طولانی‌تر از معمول و استفاده‌ی بیش از حد از اعضایی مشخص? درگیر بیماری‌های وابسته به شغل می‌شوند. 

 

کتاب بهداشت نوازنده حاوی مطالب و اطلاعات پزشکی در خصوص بهترین وضعیت نوازندگی و نحوه ی مراقبت از اعضای بدن برای جلوگیری از آرتروز زود هنگام و محدودیت های فیزیکی منتشر شده است و به کمک نوازندگان می آید. شایان ذکر است که در راستای مباحث مطرح شده، جلساتی نیز توسط مولفان کتاب درخانه ی موسیقی برگزار شد.

 

با هم قسمتی از پیشگفتار کتاب را می خوانیم: وسعت و دامنه ی کارآیی اعضا به گونه ای است که با تکرار و تداوم کارهای روزمره تقویت می شود و در جهت بهبود اعمال حرکت می کند. این کارآیی زمانی قابل قبول خواهد بود که شخص، سه شاخص مهم را رعایت کند: طول زمان بهره بری، چگونگی استفاده از اعضا و بهداشت حرفه ای؛ شامل پیش بینی، شناسایی، ارزیابی و کنترل عوامل زیان آور.

 

کتاب بهداشت نوازندگان با ارائه ی تصاویر طراحی شده از اعضای مختلف بدن، نحوه ی حرکات و نرمش های لازم برای نوازندگان را توضیح داده است. این کتاب اولین بار توسط انتشارات ماهور به چاپ رسید.